Islama Göre Tesettür Nasıl Olmalı? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Analiz Toplumlar, zaman içinde kendilerini yeniden şekillendirirken, bazen toplumsal normlar ve ideolojiler, kamusal ve özel hayatın sınırlarını belirler. Tesettür, bu sınırların en tartışmalı olduğu alanlardan biridir. İslam dünyasında tesettür, sadece dini bir yükümlülük olarak değil, aynı zamanda toplumsal güç ilişkileri, ideolojik yapılar ve bireysel özgürlük anlayışlarıyla iç içe geçmiş bir kavramdır. Peki, tesettürün siyasal bir anlamı var mıdır? İslam’ın önerdiği tesettür uygulamaları, iktidar, ideoloji ve vatandaşlık açısından nasıl şekillenir? İktidar, Kurumlar ve Tesettür: Gücün Yansıması Tesettür, çoğu zaman dini bir ibadet olarak sunulsa da, bu uygulamanın siyasal boyutu göz ardı edilemez.…

“İrrite Ne Anlama Gelir?” Bir kelime olarak irrite (ve Türkçede karşılığı olarak “irrite etmek”, “rahatsızlık vermek”) hem günlük kullanımda hem de akademik bağlamda dikkat çeken bir kavramdır. Bu yazıda, “irrite” kelimesinin tarihsel kökenini, günümüzdeki anlam katmanlarını ve akademik çalışmalarda nasıl ele alındığını ele alacağız. Tarihsel Arka Plan Kelimemizin kökenlerine baktığımızda, İngilizce “irritate/irritation” gibi türevlerin Latince irrītāre fiilinden geldiğini görürüz. [1] “İrrītāre”, “uyandırmak, kışkırtmak, harekete geçirmek” anlamlarına sahipti. [1] Bu fiil aynı zamanda “rahatsızlık veren” anlamlarını da içinde barındırıyordu ve zamanla İngilizce’ye, 16. yüzyılda “irritate” şeklinde girerek “rahatsız etmek, kızdırmak” anlamı kazanmıştır. [2] Dolayısıyla “irrite” kelimesi sadece “sinirlendirmek, kızdırmak” anlamına gelmez; kökeninde…

Osmanlı’da Delilere Ne Denirdi? Bir Toplumun Ruhsal Sağlık Anlayışı Giriş: Delilik ve Toplumun Dönemsel Bakış Açısı Osmanlı İmparatorluğu’nun derin tarihini incelediğimizde, sadece saltanat, fetihler ve saray entrikaları değil, toplumun her kesiminden insanın yaşamına dair küçük ama önemli ayrıntılar da karşımıza çıkar. Bu ayrıntılardan biri de, dönemin delilik anlayışı ve delilere verilen isimlerdir. Osmanlı’da, delilik sadece tıbbi bir durum olarak değil, toplumsal bir olgu olarak da büyük bir yer tutuyordu. Bugün çok derinlemesine ele aldığımız psikolojik rahatsızlıklar, Osmanlı’da bazen farklı terimlerle anılmakta, hastaların yeri ise yalnızca tıbbi değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir bakış açısıyla şekillenmekteydi. Peki, Osmanlı’da delilere ne…

Ev Adresinde Bucak Ne Demek? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin gücü, anlamın ötesinde bir yolculuğa çıkarır insanı. Yazılı kelimeler, sadece bilgi aktarmakla kalmaz, aynı zamanda bir dünyayı yaratır, bir evren inşa eder. Her kelimenin bir anlamı vardır, ama aynı zamanda bir geçmişi, bir geleceği, bir ruhu da vardır. Özellikle kelimeler, anlam kazandığında, farklı metinlerin içinden geçerek ve kültürel katmanlara dokunarak bir anlatı oluşturur. Bir kelimenin anlamı, zamanla değişebilir, bir kelimenin içeriği, onu kullanan topluluğun ve bireylerin hayal gücüne bağlı olarak evrilir. Bu yazıda, Türkçede sıkça karşılaştığımız ancak anlamı ve kökeni üzerine pek çok kişinin derinlemesine düşündüğü bir kelimeyi ele alacağız:…

Lades Kemiği Nerede? Kökeninden Günümüze, Geleceğe Uzanan Bir Anahtar Parça Her zaman bir toplulukla paylaşmak üzere heyecanla bellediğim bu konuya girerken, aslında sadece bir kemiğin peşinde değiliz — geçmişin izlerini taşıyan, kültürler arasında gezinen ve geleceğe dair sembollere dönüşebilecek bir parçanın izini sürüyoruz. Arkadaşlar, gelin birlikte Lades kemiği’nin nerede olduğunu, ne anlama geldiğini ve bu küçük ama ilginç kemiğin düşündürücü yönlerini açalım. Kökenlerine Bir Bakış Lades kemiği, tavuğun ya da kanatlı hayvanın göğüs kısmında, iki kanat arasında yer alan “V” biçiminde ince bir kemiktir. ([Nedir ileilgili.org][1]) Anatomik olarak, kanatlı hayvanlarda sağ ve sol köprücük kemiklerinin birleşerek oluşturduğu çatal‑şekilli “furkula” olarak…

Birini Olduğu Gibi Kabul Etmek Ne Demek? Birini olduğu gibi kabul etmek, genellikle basit bir anlayış ve hoşgörü eylemi olarak tanımlanır. Ancak bu kavramın derinlikleri, düşündüğümüzden çok daha geniştir. İnsanları olduğu gibi kabul etmek, sadece dışsal davranışlarını ya da görünüşlerini hoş görmek değil, onların iç dünyalarını, karakterlerini ve yaşam deneyimlerini de anlamak anlamına gelir. Bu yazıda, bu önemli kavramı tarihsel bir bakış açısıyla inceleyecek ve günümüzdeki akademik tartışmalarını ele alacağız. Tarihsel Arka Plan Birini olduğu gibi kabul etme kavramı, aslında insanlık tarihinin derinliklerine iner. Bu düşünce, eski felsefi öğretilerde yer bulmuş ve zamanla toplumların insan ilişkilerindeki temel değerlerinden biri haline…

İyelik Eki Ne Demek? Geçmişten Günümüze Dilin Evrimi ve Toplumsal Değişimler Bir dilin evrimini incelediğimizde, kelimelerin sadece anlamlarının değil, toplumsal yapının ve bireysel kimliklerin de nasıl dönüştüğünü görmemiz mümkün. Bir tarihçi olarak, dilin sosyal yapıyı ne şekilde şekillendirdiğine ve bu değişimlerin toplumda nasıl karşılık bulduğuna odaklanmak, çok derin ve anlamlı bir keşif sunuyor. Her kelime, bir dönemin, bir düşünme biçiminin ve bir toplumsal yapının izlerini taşır. Bugün, “iyelik eki” gibi basit bir dilbilgisel yapıyı incelediğimizde bile, aslında dilin tarihsel sürecinde, toplumsal yapıda ve bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerinde önemli bir değişimi ve kırılmayı gözlemleyebiliriz. İyelik Ekinin Tarihsel Kökenleri ve Dilin Evrimi…

İslam Dini Kimin? Güç, İktidar ve Toplumsal Düzenin İnşasında Din ve İdeoloji Günümüzde güç, sadece ekonomik ya da askeri araçlarla değil, aynı zamanda toplumsal ve ideolojik yapılarla şekillenir. Toplumlar, egemen güçler ve iktidar yapıları tarafından belirlenen normlarla işleyen karmaşık sistemlerdir. İslam dini, bu bağlamda önemli bir rol oynamaktadır. Peki, İslam dini kimin? Sadece bireylerin manevi yaşamını mı şekillendiriyor, yoksa toplumsal düzenin ve güç ilişkilerinin inşasında daha derin bir etkisi var mı? İslam’ın tarihsel ve toplumsal bağlamda nasıl şekillendiğini anlamak, sadece dini bir inceleme değil, aynı zamanda toplumsal ideoloji, vatandaşlık hakları ve siyasal yapılarla ilişkisini de sorgulamak gereklidir. Bu soruya vereceğimiz…