HF Yaygın Adı Nedir? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Güç, her toplumda merkezî bir yapı taşını oluşturur. Toplumlar, egemen güçlerin ve iktidar ilişkilerinin etrafında şekillenir. Bu güç, bazen açıkça gözlemlenen hiyerarşiler olarak, bazen ise daha ince bir biçimde, günlük yaşamın her alanında yerleşmiş normlar olarak karşımıza çıkar. Toplumsal düzenin, hem erkeklerin hem de kadınların stratejik olarak farklı bakış açılarıyla inşa edildiği bir dünyada, siyaset bilimi, bu güç ilişkilerini ve iktidar yapılarının nasıl dönüştüğünü anlamaya çalışır. Bugün inceleyeceğimiz “HF” terimi, özellikle toplumsal yapının ve siyasetin dinamikleri üzerinden ele alındığında, iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık gibi unsurların nasıl iç içe geçtiğini gözler…
8 YorumEtiket: bir
Hemcins Nasıl Yazılır? Dil, Kimlik ve Toplumsal Yapı Üzerine Bir Antropolojik Bakış Antropoloji, bir toplumu ve kültürünü anlamanın kapılarını aralayan bir bilim dalıdır. Fakat kültürlerin ve toplumların tüm yönleri, büyük yapılar, ritüeller ya da sembollerle sınırlı değildir. Herhangi bir dilde, gündelik yaşamda karşılaştığımız kelimeler de o kültürün, toplumsal yapısının ve kimliğinin bir yansımasıdır. Bugün, Türkçemizin en çok tartışılan konularından biri olan “hemcins” kelimesini ele alacağız. “Hemcins” kelimesinin yazımındaki farklılıkları tartışmak, yalnızca dilin evrimine bakmakla kalmaz; aynı zamanda toplumların kimlik, cinsiyet ve dildeki güç ilişkilerini nasıl inşa ettiğini anlamamıza da yardımcı olur. Peki, “hemcins” nasıl yazılır? Ayrı mı, bitişik mi? Gelin,…
8 YorumGüneşin Işığında Zaman: Hangi Saatlerde Güneş Zararlıdır? Bir tarihçi olarak, geçmişe bakarken yalnızca olayların kronolojisini değil, insanların doğayla kurduğu ilişkiyi de anlamaya çalışırım. İnsanlık tarihi boyunca güneş, hem yaşamın kaynağı hem de gizemli bir güç olmuştur. Antik uygarlıklar ona tapmış, Orta Çağ insanı ondan korunmayı öğrenmiş, modern insan ise onu bilimsel terimlerle açıklamaya başlamıştır. Ancak bu uzun yolculukta değişmeyen bir gerçek var: Güneş hem dostumuz hem de ölçüsüz olduğunda zararlı bir güçtür. Güneşle İnsan Arasındaki Kadim Bağ Antik Mısır’da Ra olarak kutsanan güneş, yaşamın, doğurganlığın ve düzenin sembolüydü. Aynı şekilde Aztekler için de güneş tanrısı, evrenin merkezindeydi. O dönemlerde insanlar,…
6 YorumSimit Arasına Ne Konur? Aşk, Mantık ve Tereyağı Arasında Sıkışmış Bir Mesele “Simit arasına ne konur?” diye sormak, aslında “Çay mı kahve mi?” demek kadar tehlikeli bir tartışmadır! Kabul edelim: Simit, Türk mutfağının en mütevazı ama en iddialı oyuncusudur. Yalın haliyle de sevilir, ama araya bir şey girdi mi bambaşka bir lige taşınır. Fakat işte tam da o “bir şey” kısmı tartışmaların fitilini ateşler. Kimine göre sadece peynirle kutsal bir birliktelik yaşanmalıdır, kimine göre ise yumurta, domates, zeytin derken simit sandviçin sınırlarını zorlamalıdır. Peki, bu işin doğrusu nedir? Yoksa simit, her zevke göre değişen bir aşk ilişkisi midir? Erkeklerin Simit…
8 YorumGüney Batı Neresi Oluyor? Yönlerin Coğrafyası, Kültürün Yönleri Yön kavramı, yalnızca coğrafi bir gösterge değil; insanın dünyayı algılama biçimidir. “Güney Batı neresi oluyor?” sorusu, ilk bakışta basit bir yön tarifi gibi görünse de aslında tarih, kültür ve bilimin kesiştiği bir kavşaktır. Çünkü yönler, yalnızca pusulada değil, insanın zihninde ve kültürel hafızasında da yer eder. Bu yazıda “Güney Batı” kavramını tarihsel kökleri, akademik anlamları ve günümüz kullanım alanlarıyla ele alacağız. Yönlerin Doğuşu: İnsan Zihninde Haritanın Kuruluşu İnsanlık tarihinin en eski dönemlerinden beri yönler, hem hayatta kalma hem de kimlik oluşturma aracı olmuştur. Göçebe topluluklar için yönler, doğanın diliydi: güneşin doğduğu yer…
8 YorumBalgam Hırıltı Yapar mı? Bir Felsefi Derinlik Arayışı İnsanın varoluşu yalnızca düşüncede değil, bedende de yankılanır. Soluk alıp verirken çıkan her ses, varlığın bir biçimde dışa vurumudur. Peki, balgam dediğimiz şeyin, boğazın derinliklerinde yankılanan o rahatsız edici sesin –hırıltı– sebebi olabileceğini düşünürken, biz aslında yalnızca tıbbî bir meseleye mi bakıyoruz, yoksa bedenin ontolojik bir çığlığına mı tanıklık ediyoruz? Bu soru, bizi biyolojiden çok daha öteye, insanın kendi bedenini ve bilgisini anlama biçimine götürür. Epistemoloji: Bilginin Sesi mi, Bedenin Bilinmezliği mi? Epistemolojik açıdan bakarsak, balgam ile hırıltı arasındaki ilişki bilgiyle bedensel deneyimin sınırında durur. Bir hekim, bu sesi analiz eder, akciğerleri…
4 YorumGülbeste Ne Demek? Tarihin ve Müziğin Kesişiminde Bir Kelimenin Yolculuğu Bir Tarihçinin Gözünden: Geçmişin Notalarına Dokunmak Tarih, yalnızca savaşların, fetihlerin ve antlaşmaların kaydı değildir; aynı zamanda bir toplumun duygularının, estetik anlayışının ve ifade biçimlerinin de aynasıdır. Benim için bir kelimenin kökenine inmek, bir dönemin ruhuna dokunmak gibidir. İşte bu nedenle, “Gülbeste” kelimesiyle karşılaştığımda, yalnızca bir isim değil, bir çağın duygu dili canlanır zihnimde. Bu kelime, hem bir müzik terimi, hem bir sanat formu, hem de geçmişin incelikli estetik anlayışının sembolüdür. Gülbeste’nin Anlamı: Sesin Gül Haline Dönüşü Gülbeste, Farsça kökenli iki kelimenin birleşimidir: “Gül” (çiçek, güzellik) ve “beste” (bağlanmış, düzenlenmiş, makam).…
4 YorumKalbin Yapısı ve Özellikleri Nelerdir? Bir Hikâyenin Ritmiyle Kalbe Yolculuk Bu yazıyı bir bilgi yazısından çok, bir hikâye gibi okumayı dene. Çünkü kalpten bahsedeceğiz. Ve kalp, sadece bir organ değil; her birimizin içinde atan bir hikâyedir. Belki senin kalbin de şu anda birini hatırlıyor, bir şeyi özlüyor ya da bir karar vermek üzere. Gel, birlikte bu yolculuğa çıkalım… Bir Akşamüstü: Kalbin Hikâyesi Başlıyor O akşam, güneş şehrin üzerine yumuşak bir ışık bırakmıştı. Mert ve Elif, sahil kenarında yürürken kalp üzerine konuşmaya başlamışlardı. Mert, mühendislik okumuş, mantıkla düşünen, çözüm arayan biriydi. Elif ise psikolojiyle ilgileniyor, insan duygularının dalgalarını gözlemlemeyi seviyordu. Mert…
8 YorumGreyder Operatörü Nasıl Olunur? Ekonomik Bir Perspektiften Yol Açmak Bir ekonomistin gözünden bakıldığında, her meslek seçimi kıt kaynakların yönetimiyle ilgilidir. İnsan emeği, zaman, teknoloji ve sermaye sınırlıdır; dolayısıyla hangi alana yatırım yapılacağı, hangi becerinin geliştirileceği, geleceğin refah düzeyini belirler. Bu çerçevede greyder operatörü olmak da yalnızca teknik bir karar değil, aynı zamanda ekonomik bir tercihtir. Çünkü yol açmak, aslında üretim faktörleri arasında yeni bağlantılar kurmak anlamına gelir: sermayeyi toprağa, emeği altyapıya, emeği kalkınmaya bağlamak. Kaynakların Kıtlığı ve Mesleki Rasyonalite Ekonomi biliminin temel ilkesi, “kıt kaynaklar altında sınırsız ihtiyaçların dengelenmesi”dir. Greyder operatörlüğü, bu denklemin hem arz hem talep tarafında kendine özgü…
6 YorumMuayyen Kılmak Ne Demek? Tarihsel Arka Plan ve Günümüzdeki Akademik Tartışmalar Muayyen kılmak, Türkçede sıkça duyduğumuz ancak anlamı her zaman net olmayan bir terimdir. Bu ifade, genellikle “belirlemek”, “kesinleştirmek” ya da “takdir etmek” anlamlarında kullanılsa da, hukuki ve felsefi literatürlerde farklı açılımlar kazanmış bir kavramdır. “Muayyen” kelimesi, “belirlenmiş”, “kesin” ya da “sabit” anlamına gelirken, “kılmak” ise “yapmak” ya da “kılmak” anlamına gelir. Peki, “muayyen kılmak” ifadesinin kökeni ve günümüzdeki anlamı nedir? Bu yazıda, bu terimi tarihsel arka planda inceleyecek ve günümüzdeki akademik tartışmalarına değineceğiz. Muayyen Kılmak: Tarihsel Arka Plan Muayyen kılmak terimi, köken olarak Osmanlı İmparatorluğu’nun hukuk sistemine dayanan bir…
8 Yorum